Na twee jaar proefdraaien gebruikt de eerste gasloze nieuwbouwwoning van Schiedam beduidend minder stroom dan een gemiddeld huishouden.
De woning is ontwikkeld volgens de principes van Active House. KAW had eerder met het project “HoTT Sterksel”(het woonhuis van Jos Ligtenberg) het eerste Active House van Nederland ontworpen. In het Active House Schiedam zijn enkele lessen uit dit eerste project verwerkt en is nieuwe ervaring opgedaan met betrekking tot de toepassing van de ontwerpprincipes van woningbouw.
Ruimtelijke context
Op de plaats van het voormalige Vlietland Ziekenhuis heeft de gemeente Schiedam de nieuwe zelfbouwbuurt Oranjeburgh ontwikkeld. De architectuur van de Schiedamse stadsarchitect Piet Sanders (1882-1937) was hierbij inspiratiebron voor het stedenbouwkundig plan van bureau Wissing. De nieuwe buurt bestaat voornamelijk uit laagbouw met kap, gemetselde gevels en veel aandacht voor details, van gevel tot de inrichting van de omgeving.
Duurzaam
Enkele kavels in de buurt waren gereserveerd voor een afwijkende, moderne bouwstijl. Op één daarvan is het Active House gebouwd. Verkaveling, volumeopbouw en beeldtaal waren vrij streng vastgelegd. Hierdoor was het project een goede casus om de beperkte mogelijkheid tot vrije oriëntatie voor optimaal gebruik van licht en zoninstraling bij seriematige woningbouw te toetsen. De woning wekt voor verwarming, warm water en ventilatie, maar ook het volledige huishoudelijke verbruik net zoveel energie lokaal op als zij verbruikt. Voor dit gasloze concept is het energieverbruik van de woning zo laag mogelijk gehouden. Dit stelde hoge eisen aan isolatiewaardes en de kwaliteit van uitvoering. Active House is een internationaal principe dat voorziet in het maximaliseren van het wooncomfort, door een goede oriëntatie op het licht, eenvoudige, natuurlijke ventilatie en een gezonde woning door het zo veel mogelijk vermijden van schadelijke bouwmaterialen. Het ontwerp is daarbij geen eco-woning, maar maakt zoveel mogelijk gebruik van principes, die ook op te schalen zijn naar grotere en seriematige projecten.
Woningbouw
De woning is gebaseerd op basisprincipes van woningbouw. Het casco heeft een eenvoudige structuur. Door de positionering van ramen en een open plattegrond op de begane grond, ervaar je de woning desondanks eerder als een open Loft. En waar in de reguliere woningbouw verkeersruimte wordt uitgeknepen, zijn hier de kamers bewust vrij klein gehouden, waardoor trap, hal en overloop met een kleine overmaat zijn uitgevoerd. Dit maakt de ruimtelijke beleving veel groter en de verkeersruimte voor bruikbaar voor bijvoorbeeld spelen en werken.
Geen technische ruimte
De woning heeft geen technische ruimte. Alle techniek is in een centrale zone in de restruimten bij inbouwkasten ondergebracht. Er gaat op deze manier geen ruimte verloren voor separate ontsluiting van techniek. Alles is vanuit de gangen bereikbaar voor onderhoud.
Binnen en buiten
Er was weinig speelruimte om de woning in relatie tot de directe omgeving vorm te geven. Oriëntatie en hoofdvolume waren een gegeven. Voor meer gevoelde ruimte zijn binnen en buiten zijn als één ontworpen. De tuin op het oosten heeft een houten terras, tussen de bij het hoofdgebouw ontworpen berging en een lage tuinmuur. Op dit zitje vang je nog tot rond de middag zon. Aan de straatzijde is ook de mooiste plek om in de avond te zitten. Hier is een grote luifel als onderdeel van het gebouwvolume gebruikt als beschutte zitplek. Plafond, gevel en bestrating zijn van hetzelfde materiaal. Samen met het maasgrind en het wit gebeitste hout aan de binnenkant ontstaat in kleur en materiaal een mooie overgang van binnen naar buiten.
Afwegingen en keuzes tijdens het ontwerpproces
Voor de ontwerpkeuzes was het drieluik van de Active House principes leidend: comfort, milieu en energie. Hierbij zijn de afwegingen niet volgordelijk maar zoveel als mogelijk holistisch gemaakt. De woning is als dampopen systeem gebouwd. De voor de constructie gebruikte massiefhouten wanden maken dit mogelijk en sluiten tegelijkertijd veel CO2 in het constructiemateriaal in.
Nul Op de Meter
Voor het tweede achtereenvolgende jaar is er een totaal verbruik van 4.500 kWh per jaar. Dat is beduidend minder dan de ooit globaal bepaalde 5.000 – 6.0000 kWh. Uitgaande van 2.500 kWh huishoudelijk, houd je circa 2.000 kWh gebouw gebonden over. Dat is maar net 11 kWh /m2.
Omdat er ca 6.000 kWh wordt geproduceerd is er een overschot dat wordt teuggeleverd. Het huis is daarmee ook werkelijk “Nul Op de Meter”. In financiële zin levert het huis jaarlijks ca € 400,- op.
Projectgegevens
Functie
Particulier woonhuis
Oppervlaktes en inhoud
223 m² BVO
190 m² GO
732 m³ bruto inhoud
Bouwperiode
Februari t/m oktober 2017
Naam en adres architectenbureau
KAW
Pelgrimsstraat 1
3029 BH ROTTERDAM
Naam projectarchitect
Reimar von Meding
Overige projectteamleden
Manora van Wijck
Adviseurs
Constructeur: Brak en Eijlers, Gouda
Installatieadviseur: Bloem Installatieadvies, Rotterdam
Uitvoerende samenwerkingspartners
Bouwbedrijf Verbiest, Oegstgeest
Kingspan Insulation, Tiel
Duco Ventilation & Sun Control, Veurne (B)
Binderholz / Ekoflin, Bavel
All-Dak BV, Rotterdam
Rolsma / Gebroeders van der Geest, Enschede
Mindow
Mosa, Maastricht
Prolance Projecten en Interieurs, Schiedam
Forbo, Assendelft
Gebroeders Bodegrave, Nieuwkoop
Deppe Backstein-Keramik, Uelsen (D)
JK-vloerverarming, Ede
Fermacel, Wijchen
Tenback, Eindhoven
Installatietechniek Van Oorschot, Riethoven
Van Geffen Electrotechniek, Eersel
Whout interieur, Rotterdam
Fotograaf
Ossip van Duivenbode
Trustfull Photodesign, Schiedam