Afgelopen maand hebben zo’n 140 mensen mijn Active House in aanbouw bezocht. Omdat mijn woning nog in aanbouw is, waren alle leidingen, installaties, opbouw van de muren, plafonds etc. nog niet weggewerkt en in volle glorie aanschouwbaar. In groepen van ongeveer 10 mensen werd iedereen rondgeleid, waarbij iedere rondleiding bijna twee uur in beslag nam. Aan het eind van een dag was mijn keel rauw van het praten, maar het was het waard. Ik heb genoten van de positieve reacties, de bemoedigingen, de interesse en ook de vragen.
Omdat het nadrukkelijk de bedoeling is dat mijn woning niet de enige in zijn soort is of wordt, geef ik hier een korte opsomming van de meest gestelde vragen, en de bijbehorende antwoorden:
Waarom heb je niet gebouwd met een biobased bouwmateriaal, zoals kalkhennep?
Kalkhennep is een prachtig bouwmateriaal. Het is echter mijn intentie om met mijn woning als voorbeeld te tonen wat nu al kan en in principe morgen opgeschaald kan worden naar 1000 woningen. Kalkhennep is nog te veel een niche-bouwmateriaal en ik wil voorkomen te worden weggezet als een hobbyist: mooi, bewonderenswaardig, maar ongeschikt voor opschaling.
Leiden je ventilatieroosters in de gevel niet voor comfortklachten door koude lucht?
Het klopt dat door mijn gevelroosters buitenlucht direct naar binnen wordt gezogen. In de winter kan dat koude lucht zijn. Echter, mijn roosters zijn heel hoog aan het plafond geplaatst (3 meter hoog), boven drievoudig glas. Daardoor treedt er goede menging op met de binnenlucht, terwijl het drievoudige glas geen koudeval veroorzaakt. In aanvulling daarop heeft iedere kamer zijn eigen CO2 gestuurde toe- en afvoer. Dit betekent dat er alleen de daadwerkelijke behoefte wordt geventileerd. In de meeste woningen waar wel tochtklachten optreden wordt er alleen in de badkamer, toilet en keuken afgezogen. De verse lucht moet dan via de slaap- en woonkamer, onder deuren langs de hele woning door, waarbij de hoeveelheid toegevoerde lucht door een rooster niet gerelateerd is aan de ventilatiebehoefte in die kamer zelf. Doordat bij mij iedere kamer zijn eigen toe- en afvoer heeft, wordt alleen geventileerd naar behoefte. Door de afzuiging vindt de ventilatie gecontroleerd plaats op basis van onderdruk en is de hoeveelheid ventilatie niet meer dan nodig. Dit zal niet tot tochtklachten leiden.
Red je je energieprestatie-eisen wel zonder toepassing van balansventilatie?
Natuurlijk! Het wel of niet toepassen van balansventilatie heeft helemaal niets te maken met mijn energieprestatie. De eigenlijke vraag zou moeten zijn: heb ik veel energieverlies door ventilatie? Het antwoord is nee. Met een warmtepomp op mijn afvoerlucht kan ik alle (en meer) energie terugwinnen die in mijn ventilatielucht zit. De afgevangen warmte wordt vervolgens gebruikt voor ruimteverwarming via capillaire (watergedragen) stralingsverwarming in vloer en/of plafond. Dit systeem is energetisch net zo efficiënt als balansventilatie, en in veel gevallen zelfs efficiënter.
Leuk hoor wat je doet, maar de echte uitdaging is natuurlijk renovatie, in nieuwbouw kan alles.
Klopt. Hoewel in de onlangs gepresenteerde bouwagenda wordt gesproken van een miljoen nieuw te bouwen energieneutrale woningen voor 2030, is de bestaande woningvoorraad met ruim zeven miljoen woningen veel groter. En die moeten allemaal energieneutraal worden. Het mooie van de installatietechnische oplossing die ik gekozen heb, is dat deze uitermate geschikt is om ook in renovatie toe te passen. De meeste bestaande woningen zijn al voorzien van gevelroosters, of deze kunnen eenvoudig geplaatst worden. De bestaande ketel kan vervangen worden door een lucht/water warmtepomp en de warmteafgifte door capillaire matten kost nauwelijks ruimte. Hierdoor zijn er geen ingrijpende bouwkundige verbouwingen nodig om het installatieprincipe waar ik voor gekozen heb toe te passen. Wat rest is het goed isoleren van de gebouwschil.
Wat kost dat nou?
De bouwkosten van mijn woning zijn vergelijkbaar met een reguliere (vrijstaande) woning die volgens het bouwbesluit wordt gebouwd. De enige meerkosten zitten in de aanleg van vrij uitgebreide domotica en een volledig geïntegreerd PV-dak. Het dak is een investering die zichzelf al binnen 7 (zuid) tot 11 (noord) jaar terugverdient. Het PV dak kost ca. €20.000 maar bespaart tevens de aanleg van een regulier pannendak à €5.000. De domotica is nodig voor het aansturen van mijn energiestromen en zorgt ervoor dat ik nagenoeg energieneutraal ben. Hierdoor kan ik mede besparen op de grootte van mijn installatie, die daardoor goedkoper wordt. Hoeveel de exacte meerkosten zijn is daardoor lastig te bepalen, maar het systeem kost ca. €8.000. Uiteraard zijn deze kosten voor iedere woning weer anders.
De komende maand zal mijn woning bijna volledig afgerond worden. Daarna (en tijdens) zal ik zelf hard aan de slag moeten om af te werken, in te richten en te verhuizen. Het zullen een drukke twee maanden worden, maar per juni hoop ik in mijn nieuwe huis te wonen!
Bas Hasselaar is projectmanager bij SBRCURnet en is momenteel bezig met de realisatie van een eigen Active House in Den Haag: Erasmushove.
