Wat kenmerkt een goed ontwerp? Het is een vraag die ik me regelmatig stel aangezien ik weer volop in het ontwerpproces zit.
Na het helaas moeten loslaten van mijn oude plannen (lees mijn vorige blog voor het waarom) stort ik me nu weer vol energie op het realiseren van de meest duurzame, gezonde en energiezuinige woning die ik kan bedenken. Maar uiteraard wel begrensd door praktische zaken zoals eisen vanuit de gemeente, regelgeving en budget. Een Active House vanaf de eerste strepen op papier.
Toen ik eenmaal helder voor mezelf had dat ik door zou gaan met het bouwen van mijn eigen huis, heb ik me eerst een paar dagen teruggetrokken in een tent op de Waddeneilanden om na te denken hoe ik dat het beste kon aanpakken. Ik had natuurlijk al een ontwerp dat in feite klaar was. Dit ontwerp was gebaseerd op bepaalde uitgangspunten met betrekking tot gebruik, bouwfysica en comfortaspecten. Het ontwerp dat daaruit volgde was op dat moment de meest logische vorm die antwoord gaf op mijn wensen. Nu ik echter opnieuw moest beginnen, met een veel kleiner budget, wat zou dit betekenen voor het ontwerp? Waar zou ik concessies moeten doen?
Ik kwam tot de conclusie dat mijn uitgangspunten eigenlijk niet veranderd waren. Nog steeds wil ik veel (dag)licht en verse buitenlucht. Ik wil ruimte om me heen, veel contact met buiten, met de tuin. En ik wil een energieneutrale woning. Omdat mijn nieuwe ontwerp noodgedwongen kleiner zal moeten worden dan mijn oorspronkelijke, heb ik me verdiept in tiny houses. Niet zozeer omdat ik een huis wil bouwen van 15 m2 (dat wil ik namelijk niet), maar wel omdat tiny houses zonder uitzondering zeer slim en met veel aandacht ontworpen zijn. Hierdoor werd ik gedwongen me de vraag te stellen wat mij een hoge kwaliteit van leven geeft.
Ik kwam tot de conclusie dat voor mij de belangrijkste ruimte in huis de (woon)keuken is. Ik ken veel huizen waar de woonkamer de mooiste plek in het huis krijgt, maar waar het gros van de activiteiten zich in of om de keuken afspelen. Het doet denken aan de ouderwetste voorkamer. Hier staan de mooiste meubels, maar de kamer wordt alleen bij formelere gelegenheden gebruikt, bijvoorbeeld als er gasten zijn. De levendigheid, gezelligheid en het sociale leven speelde zich voornamelijk in de woonkeuken af. De woonkamer heeft zo een secundaire functie, terwijl deze wel de mooiste ruimte in huis krijgt! Bij mij niet dus.
Al denkend en schetsend kreeg ik meer duidelijkheid over de richting die ik op wil met mijn ontwerp. Meer nog dan bij mijn eerdere plannen, heb ik nu ook de tuin meegenomen in het ontwerpproces. De buitenruimte wordt een verlengde van mijn woning, en als zodanig hebben ze invloed op elkaar. De uitgangspunten die ik in mijn oorspronkelijke ontwerp had, heb ik nu ook weer mee kunnen nemen.
Een en ander heb ik in een 3D-model gezet. Maar dit betekent niet dat ik nu klaar ben met ontwerpen. Eind oktober organiseer ik een bijeenkomst voor partijen die hebben aangegeven interesse te hebben in meedenken en -werken bij de realisatie van mijn plannen. Hier zal ik mijn plannen presenteren en inventariseren wat er aanwezig is qua kennis en kunde en waar nog behoefte aan is. Voor de partners die mee gaan werken aan de woning zal een workshop integraal ontwerpen en samenwerken worden georganiseerd, zodat optimaal gebruik kan worden gemaakt van ieders kennis en expertise. Het ontwerp zal zo verder geoptimaliseerd kunnen worden.
Het hele proces van ontwerpen van een Active House wil ik verder ontkoppelen van mijn specifieke woning. Ideaal gezien, zou ik een soort model ontwikkelen, waarvan mijn woning slechts één uitkomst is. Op die manier kunnen mensen die ook een Active House willen, maar niet noodzakelijk een kopie van mijn woning, gebruik maken van het model en zo betrekkelijk eenvoudig tot een ander ontwerp komen met dezelfde kwaliteiten. Er hoeft niet te worden nagedacht over detaillering, installaties of materialisering, omdat al dit voorwerk dan al is gedaan.
Maar ik moet nu niet op de zaken vooruit gaan lopen. De komende weken en maanden zullen razend interessant worden. En ik heb er zin in.
Bas Hasselaar is projectmanager bij SBRCURnet.
