Nou, het is zover. De grond staat op mijn naam. Reden voor een feestje, maar wel een kleintje: mijn hypotheek is nog steeds niet gepasseerd. Ik sta ervan te kijken hoe ongelooflijk lang dat proces kan duren. Let wel, ik ben nu bijna een half jaar met de bank in gesprek, waarbij de hoofdlijnen al tijdens het eerste gesprek werden vastgelegd. Maar de onbekendheid met een innovatieve bouwstijl en procedures waar niet van mag worden afgeweken, doen mij kafkaiaans aan.
Twee voorbeelden
Eerste voorbeeld: om te waarborgen dat de nieuwe woning voldoende onderpand biedt voor de hypothecaire lening, moet een taxatierapport worden opgesteld van de nieuwbouw. Begrijpelijk op zich, maar de nieuwbouw bestaat nog niet, dus moet worden gewerkt vanaf tekening, waarbij de taxateur gevraagd wordt een waard te schatten. Dit doet hij mede op basis van de aanneemsom, die hij vergelijkt met andere referentieprojecten. Het punt hierbij is dat die referentieprojecten allemaal op traditionele manier gebouwd zijn, wat afwijkt van de manier waarop ik ga bouwen. Dit is nog wel enigszins te omzeilen. Vervolgens moet het rapport NWWI gekeurd worden, wat een geautomatiseerd proces is. Mijn speciale geval is zo, dat ik een woning ga bouwen op grond die ik in erfpacht afneem, waarbij ik halfjaarlijks het canon betaal. En kennelijk is dat een dusdanig ongewone combinatie, dat het rapport werd afgekeurd. Niet omdat het rapport onjuist was, maar omdat het systeem de combinatie erfpacht met zelfbouw niet kende! Ik herhaal dit nog een keer: het taxatierapport werd afgekeurd (meerdere malen), omdat de software de combinatie erfpacht en zelfbouw niet kende! Hoeveel mogelijkheden zijn er nou? Drie? (Eigendom, erfpacht eeuwig durend afkopen, erfpacht in canonbetaling).
In ieder geval, dat alleen zorgde al voor een paar weken vertraging, waarbij we elke dag met de taxateur aan de telefoon hingen, omdat de gemeente mij een deadline had gegeven: voor 10 december passeren, of we geven je grond weer vrij aan iedereen die het wil hebben.
Tweede voorbeeld: om de hypotheekaanvraag te kunnen doen intern, moet er een dossier worden aangelegd waarin alle mogelijke relevante informatie is opgenomen voor de offerte. Een van de zaken die daar voor nodig is, is een werkgeversverklaring. Nu had ik die natuurlijk al lang ingevuld en ingeleverd. Ik was immers al een tijdje met de bank in gesprek. Maar, er moest een nieuwe komen, want de oude was inmiddels ouder dan drie maanden, en dat is tegen de regels. Ik ben dus netjes naar mijn werkgever gegaan en heb om een nieuwe verklaring gevraagd. Zo’n verklaring is een standaard document, te downloaden op verschillende locaties op het internet. Ik heb zo’n verklaring gedownload, digitaal zo veel mogelijk ingevuld, en aan mijn werkgever geven ter ondertekening. Snel naar de bank gehaast (er zat immers haast achter het hele proces vanwege de deadline van de gemeente), om een paar minuten na sluitingstijd de verklaring, tussen de inmiddels gesloten schuifdeuren door, toch nog aan de juiste persoon te schuiven.
De volgende morgen kreeg ik een mailtje van de bank: ‘Beste Bas, bedankt voor de werkgeversverklaring. Zou je echter een nieuwe willen vragen? Deze is ingevuld met een zwarte pen, en ik wil hem graag met een blauwe pen ingevuld zien.’
Toen brak mijn klomp.
Na een half jaar gesprekken, veel moeite om alle benodigde documenten zo snel mogelijk aan te leveren, onvolledige communicatie vanuit de bank, dubbel werk, en alle andere moeite die het gekost had om het dossier toch aan hun wensen te laten voldoen, dit bericht? Willen ze mij werkelijk een hypotheek gaan weigeren, omdat een handtekening met zwarte pen is gezet in plaats van blauwe? Mijn motivatie zakte ineens naar een dieptepunt. Hier draait het kennelijk om: bureaucratie.
De deadline van de gemeente was nog maar een paar dagen weg. De hoop op snelle medewerking van de bank had ik opgegeven. Het was me kennelijk niet gegund om de grond en de hypotheek gezamenlijk te passeren, en zo een tweede gang naar de notaris (kosten) te besparen. Dinsdag 9 december om tien voor drie stond de grond op mijn naam, negen uur en tien minuten voor de deadline van de gemeente. Met lichte tred liep ik het notariskantoor uit. De eerste stap was genomen. Nu de hypotheek nog.
Bas Hasselaar is projectmanager bij SBRCURnet en bouwt de komende maanden een Active House in Den Haag.
